Gemeente Enschede
Broodkruimel snellink

Oneto Kleindierenshow.

Details

Oorspronkelijke datum bijdrage: 29/10/2020
Categorie: evenementen
Locatie: Wageningen, Dreijenlaan 2, 6703 HA
 
316 weergaven
 

Locatie op kaart

Oneto Kleindierenshow.

De Oneto Kleindierenshow, die in 2013 in het weekend van 13 t/m 15 december plaatsvond, was de 60e editie van dit evenement. Speciaal voor de jubileumeditie opende de Enschedese staatssecretaris van Economische Zaken (waaronder landbouw) Sharon Dijksma de Oneto op zaterdag 14 december.

Verdeeld over twee grote hallen toont de Oneto vele bijzondere dieren. Zeldzame rassen van kippen, duiven en eenden, parkieten en andere tropische siervogels, konijnen en cavia’s, maar ook fazanten en enkele imposante roofvogels worden door hun eigenaren bijeengebracht. Voor kinderen is er een hoek met geitjes en zijn er donzige kuikens te bewonderen, die onder toezicht in handen genomen mogen worden. Duizenden bezoekers werpen deskundige blikken en wisselen wetenswaardigheden over hun hobby uit. Op gezette tijden wordt het onophoudelijk gekakel van de vele duizenden vogels overstemd door de geluidsinstallatie, als aandacht wordt gevraagd voor één van de prijsuitreikingen.

De bekroonde dieren zijn te herkennen aan de vaantjes, die op hun kooien prijken.

 

Geschiedenis

De Vereniging Oneto werd in 1953 opgericht om bestaande lokale verenigingen samen te brengen en exposities te organiseren.

Enschede kende in 1894 al een Twentsche Pluimveeclub, waar fabrikanten als Stork, Stroïnk, Van Heek en Hulshof toe behoorden, alsook advocaten, notarissen en oude adel.

De mensen van de Twensche Pluimveeclub hadden vaak een ‘pluimgraaf’ in dienst. Dat was iemand die werd ingehuurd om de kippen te verzorgen. De pluimgraaf kocht ook kippen, want als notabelen dat zelf deden, dan betaalden ze de hoofdprijs. Fabrikanten importeerden dieren uit het buitenland, waarmee door kruising met inheemse kippen nieuwe rassen ontstonden. Zo werden eigenschappen gecombineerd, waardoor kippen meer of anders gekleurde eieren legden, of juist meer vlees gaven.

 

Vanaf ca. 1900 werd de Twentsche Pluimveeclub vergezeld door de Pluimveevereniging Enschede & Lonneker. Dat was meer een volksvereniging, die in 1931 fuseerde met de Twentsche Pluimveeclub. Zo werd het onder pluimveeliefhebbers al vroeg mogelijk, dat rangen en standen zich mengden. Dit kenmerkt deze wereld nu nog. De Twentsche Pluimveelclub Enschede & Lonneker organiseerde ook kleindierenshows. Tot dan toe vonden die alleen in het westen van het land plaats. Tot het ontstaan van de Oneto in 1953 organiseerde de Twentsche Pluimveeclub Enschede 0& Lonneker kleine shows. De komst van de Oneto bracht daar verandering in, maar de Twentsche Pluimveelclub Enschede & Lonneker bestaat nog altijd en speelt nog steeds een grote rol binnen de Oneto.

De inmiddels 60 jarige Oneto Kleindierenshow werd vanaf 1953 tientallen jaren in de Diekmanhallen in Enschede gehouden, maar de show vindt de laatste 30 jaar in de Twentehallen te Enschede plaats.

Het bezoekersaantal houdt echter geen gelijke tred met de geleidelijk steeds groter opgezette show. In de jaren 1960 en 1970 trok men 7.000 bezoekers, nu 3.000. Destijds kwam er ook veel meer geld binnen. Dat werd belegd in obligaties, die veel meer opbrachten dan nu. Hieruit is een werkkapitaal ontstaan, waarmee men nu jaarlijks de Oneto show kan organiseren.

 

De huidige situatie is anders dan de begintijd, toen het verboden was om kippen mee te nemen over de grens. De oude leden kennen verhalen over kuikens, die in de binnenzak werden meegesmokkeld. Door de open grenzen, vooral met Oost-Europa, ontstaan er nu veel nieuwe rassen en kleurslagen. In het verleden waren er meer lokale rassen als Barnevelders en Twentse Griezen en Twentse Bruinen. Terwijl de oudere dierenrassen dreigen te verdwijnen, ontstaan nu ook veel nieuwe rassen. Het DNA en sperma van oude rassen wordt verzameld en bewaard door Universiteit Wageningen.

 

Aantal aanwezigen/belangstellenden

De Oneto trekt in het hele weekend zo’n 3.000 bezoekers, waarvan de meeste op de zondag komen. Het aantal bezoekers komt overeen met het aantal geëxposeerde kleindieren; exclusief de parkieten en andere tropische siervogels, die in 2013 voor het eerst werden toegelaten, zijn dat er ook 3.000.

 

Betrokken partijen

De achtergrond van de houders en fokkers van kleindieren is verschillend en varieert van arm tot rijk, van werkloze tot directeur, en van stedeling tot plattelandsbewoner. De liefhebbers zijn doorgaans lid van de lokale kleindierverenigingen, die weer zijn aangesloten bij de Oneto.

 

De Oneto kent een organisatiestructuur bestaande uit een verenigingsbestuur, een stichtingsbestuur, een tentoonstellingsbestuur en tentoonstellingscommissies. De Vereniging Oneto bestaat uit fokkers en houders, die zijn verenigd in 25 lokale kleindierverenigingen uit Twente en De Achterhoek. Dit zijn de eigenaren van de tijdens de Oneto geshowde dieren.

De Stichting Oneto organiseert de expositie.

De bestuurders van de stichting komen uit het bestuur van de vereniging. Door deze gescheiden rechtsvorm te hanteren, kan bij het organiseren van de show sneller en efficiënter worden gewerkt.

 

Organiseert het bestuur van de Stichting Oneto de tentoonstelling, het tentoonstellingsbestuur en de tentoonstellingscommissies zijn meer uitvoerend georiënteerd. Heel de kleindierenshow wordt door ca. 150 vrijwilligers georganiseerd. Er zijn geen betaalde krachten. De vrijwilligers komen doorgaans uit de 25 kleindierverenigingen uit Twente en De Achterhoek. Zij bemensen de kassa, verrichten alle secretariële werkzaamheden, en dragen zorg voor de immense opbouw op woensdag en de afbouw op zondagavond, alsook voor het schoonmaken van de hallen op de maandag na afloop van de show.

De Oneto en de bijbehorende lokale kleindierverenigingen zijn aangesloten bij landelijke koepels als de Nederlandse Bond van Sierduivenliefhebbersverenigingen en Kleindierliefhebbers Nederland. De landelijke koepelorganisaties zijn aangesloten bij de Entente Européenne, waar 30 Europese landen deel van uitmaken. Ook op Europees niveau wordt om de vier jaar een expositie georganiseerd.

In 2012 vond dit plaats in Leipzig, waarbij 70.000 dieren getoond werden. In 2016 zal in de Franse stad Metz de volgende Europese show plaatsvinden.

 

Kent de Oneto pendanten in de Noordshow te Zuidlaren (de grootste kleindierenshow van het land) en de Champion Show in Nieuwegein, in deze regio zoekt mens samenwerking in Euregioverband. De grens is voor zowel Twentenaren als Achterhoekers dichtbij en

door de Europese eenwording en de Europese kleindierenshows wordt de samenwerking over de grens ook gestimuleerd.

De Oneto werkt samen met de Stichting Zeldzame Huisdierenrassen, die in 2013 een eigen stand op de show had. Ook met de Enschedese kinderboerderijen Noord, het Woolderik en het Wesseler zijn er goede contacten. Leden van de Vereniging Oneto leveren dieren aan de kinderboerderijen en het Wesseler richt de kinderhoek met geitjes en kuikens op de Oneto in. Dat is leuk voor de Oneto, want deze dieren zijn gewend aan mensen die ze dagelijks knuffelen. Voor de kinderboerderijen is het een mooie manier om reclame te maken. De praktijk is wel eens weerbarstig omdat de kinderboerderijen tijdens de Oneto ook hun eigen kerstmarkten hebben, maar er wordt altijd een oplossing gevonden. Beide partijen hebben immers belang bij de samenwerking.

 

Verhouding subsidie- en sponsorgelden versus eigen inkomsten

De Oneto ontvangt geen subsidie van de gemeente Enschede of andere Twentse gemeenten. Ooit gaf het Ministerie van Landbouw wel eens geld om medailles uit te loven, maar die tijd is voorbij.

De lokale bestuurders tonen wel belangstelling.

De burgemeesters Wieringa en Mans bezochten de show en Peter den Oudsten is voorzitter van het erecomité. Wethouders verzorgen vaak de opening en staatssecretaris Sharon Dijksma opende de 60e editie van de show.

 

De Vereniging Oneto heeft in haar langdurige bestaan een werkkapitaal opgebouwd, dat in tact moet blijven om de Stichting Oneto de show te kunnen laten organiseren. Het binnenkomende entreegeld komt doorgaans overeen met het voorgeschoten bedrag, dat voor de organisatie en zaalhuur nodig is. Heel soms blijkt de organisatie voor het evenement iets meer te hebben uitgegeven dan er binnen is gekomen, maar dat is nooit zorgwekkend.

Door het beschikbare werkkapitaal steeds vooraf aan te wenden en achteraf weer aan te vullen, kan de Oneto Kleindierenshow zichzelf nog jaren bedruipen.

 

Eigen waardering

Volgens de organisatoren van de Oneto gaat het bij de geëxposeerde dieren niet om natuur, maar om ‘levend cultureel erfgoed’.

Sommige rassen bestaan al een eeuw, anderen nog veel langer. Op de 17e eeuwse schilderijen van de Hollandse meesters prijken dierenrassen, die ook op de Oneto te zien zijn. De Oneto draagt bij aan het in stand houden van oude en zeldzame dierenrassen, die verbonden zijn met de geschiedenis van de landbouw in het algemeen en die van deze regio in het bijzonder.

 

Fokkers kunnen het houden van dieren op diverse manieren beleven. Dit uit zich in het verschillend waarderen van de dierenrassen.

Fokkers die de rassen zo zuiver mogelijk willen houden doen aan rasveredeling, innovatieve fokkers streven nieuwe rassen en kleurslagen na. De ene fokker houdt het bij één ras, de andere beleeft plezier aan variëteit.

Fokkers kunnen niet lukraak experimenteren met levende dieren. Van erkende oude rassen zijn standaardbeschrijvingen opgesteld, waaraan de dieren moeten voldoen. Bij het ontwikkelen van nieuwe rassen mogen geen kenmerken ontwikkeld worden, waar de dieren last van hebben. Ze moeten zichzelf kunnen voeden, zelf jongen kunnen krijgen etc. Voor fokkers is de Oneto hét jaarlijkse moment om te zien of zij goed bezig zijn. De keurmeesters zijn deskundig en letten op alles, en geven naast hun oordeel ook adviezen aan fokkers en liefhebbers.

 

Instandhouding erfgoed

De organisatoren van de Oneto hebben elk een enorm netwerk, waarmee zij een bemiddelende rol spelen tussen de Landbouw Universiteit Wageningen, die bezig is om een spermabank op te zetten, en de fokkers van zeldzame dierenrassen, die met naam en adres bij de Oneto mensen bekend zijn. In dit verband heeft men ook contact met de Stichting Zeldzame Huisdierenrassen in Wageningen, die projecten opzet en adviezen geeft en in 2013 met een eigen stand op de Oneto aanwezig was.

 

Ingebed in een landelijk en Europees netwerk is er veel samenwerking bij en controle op het houden van dieren. Er is veel overleg met de koepelorganisaties en er worden voor dierenhouders cursussen verzorgd over huisvesting, omgang en verzorging van dieren. Voor de show is een expositiereglement opgesteld, waarop streng wordt toegezien. “Wij zijn professioneel georganiseerd en doen er alles aan om misstanden te voorkomen. Alles is van alle kanten dichtgetimmerd,” aldus voorzitter Meutstege. “We geven nieuwe leden voorlichting en vertellen bijvoorbeeld dat ze nooit een hok in de zon mogen plaatsen, en dat er overheidsvoorschriften zijn, waaraan men zich moet houden. Door cursussen aan te bieden, gaan we uitwassen actief tegen.

Bij de Oneto zijn professionele keurmeesters actief om de geëxposeerde dieren te keuren.

Ook daar gaat een voorlichtende werking van uit.”

De Stichting Zeldzame Huisdierenrassen (een sinds 1976 door het rijk gesubsidieerde instelling, die adviseert en projecten opzet) zou graag zien dat Twentse gemeenten rassen als de Twentse hoender adopteren en als ambassadeurs gaan optreden. Dit maakt mensen bewust van het milieu en de eigen leefomgeving.

De SZH is bezorgd over de afnemende biodiversiteit en adviseert bij het erkennen van fokcentra, het vastleggen van stamboekrassen, en bij activiteiten van educatieve centra. Ook is men betrokken bij de Zeldzaam Lekker centra, die bijzondere rassen door samenwerking met de horeca rendabel willen maken. In Twente werkt de SHZ samen met havezathe Herickhave te Fleringen, maar in Enschede moet dit nog komen. Dit kan van belang zijn voor oude dierenrassen. De jonge generatie heeft weinig tijd voor het houden daarvan. Toekomstige fokkers zouden hun dieren moeten kunnen onderbrengen bij kinderboerderijen.

Daar is educatief veel mee te doen en de oude rassen blijven zo behouden.

De fokkers kunnen hun dieren als oud ras laten erkennen bij de SZH.

 

Ervaren knelpunten

Het fokken en houden van zeldzame en oude dierenrassen is vooral een liefhebberij van de oudere generatie. Jongeren zijn meer mobiel en missen de sociale geborgenheid van een hechte buurt, die nodig is om het verzorgen van dieren tijdelijk over te dragen bij vakanties etc. De jongste generatie groeit op met computergames en social media en heeft geen de band met het houden van dieren. Daarmee wordt het draagvlak onder het in stand houden van zeldzame en oude dierenrassen steeds kleiner. “Toen ik 45 jaar geleden door mijn vader in deze wereld werd geïntroduceerd, zei hij ook al dat het een vergrijzende hobby was. Maar we zijn er nog steeds, dus zo hard gaat dat niet. Wel loopt het ledenbestand terug, zowel hier als landelijk. Het hele verenigingsleven in Nederland kampt met dit probleem. Belastend voor onze sector is de vergrijzing en de krimp van de plattelandsbevolking.

 

Toch melden zich nog steeds jonge leden aan en ook het aantal actieve vrijwilligers stijgt. Mogelijk houdt dit verband met de hoge werkloosheid en het grotere aantal gepensioneerden.

Het voordeel van deze hobby is, dat je het tot op zeer hoge leeftijd kunt doen. Het wordt wel lastiger om capabele bestuurders te vinden. We hebben altijd goede mensen gehad, maar vroeger ging dat makkelijker. We worden kwetsbaarder. Bedreigend zijn ook ziekten als de vogelgriep. Dierziekten en de verboden die daaruit voortvloeien, kunnen de terugloop van het ledental verder versterken,” aldus Meutstege.

 

Volgens de organisatoren van de Oneto slaat de overheid soms door in het streven om dierenwelzijn te bevorderen. Dat het couperen van staarten verboden is en dat er discussies zijn ontstaan over het branden van snavels is terecht. De kleindierliefhebbers zijn er echter van overtuigd dat zij hun dieren goed verzorgen.

Politieke partijen en actiegroepen weten onvoldoende hoe fokkers en houders van kleindieren zijn ingebed in landelijke organisaties en hoeveel cursussen worden gegeven aan leden.

 

De SZH mist landelijk beleid voor oude, zeldzame dierenrassen van Nederlandse herkomst.

Dat valt op, want met slowfood, de Ark van de Smaak en erkende streekproducten speelt er momenteel van alles. Staatsbosbeheer introduceerde echter de Schotse Hooglander, terwijl een oud, Nederlands ras ook mogelijk was geweest. De zeldzame rassen zijn kwetsbaar, nu de fokkers en houders vergrijzen. Abonnementen op gespecialiseerde bladen worden massaal opgezegd. Er is landelijk beleid nodig, waarin het behoud van oude zeldzame rassen, bewustwording, educatie en rendabiliteit samen gaan.

 

Publiciteit

Naast het onderhouden van de eigen website participeren de Oneto mensen ook in tijdschriften als Kleindieren Magazine en Boerenvee.

Beide uitgaven komen van de Kleindierliefhebbersvereniging Nederland en gaan nu samen verder. Ook de Stichting Zeldzame Huisdierenrassen heeft een eigen orgaan.

Aan websites ook geen gebrek. Zie www.kleindierplaza en www.kleindiermagazine.nl.

Bij de 60e editie kreeg de Oneto veel aandacht van de Twentsche Courant Tubantia.

Auteur/bron
Immaterieel Erfgoed in Enschede. Cement van een hybride stad. (IJsselacademie - Bureau Siebe Rossel, april 2014)

Trefwoorden:ONETO, KLEINDIERENSHOW
  • Geplaatst door
  • Auteur

    Immaterieel Erfgoed in Enschede. Cement van een hybride stad. (IJsselacademie - Bureau Siebe Rossel, april 2014)

Annotaties

0 annotaties
Er zijn nog geen annotaties op dit item