Proef-eet Enschede

Proef-eet Enschede

Tijdstip en locatie

 

De Proef-eet vindt plaats in het eerste weekend van september op en rond de Oude Markt.

 

Beschrijving

 

De Proef-eet van 2013 was al weer de 28e editie van dit culinaire evenement. Duizenden eetlustige bezoekers stromen op vrijdag, zaterdag en zondag naar de vele kraampjes op de Oude Markt. In een grote kring rond het centrum hebben zij alle parkeerplaatsen in bezit genomen. Later staan dezelfde mensen bij de kassa om hun Euro’s in te wisselen voor Duyten.

Hiermee zullen zij zich de hele avond laven aan het lekkers, dat tientallen koks speciaal voor deze gelegenheid hebben bereid.

De Proef-eet is het grootste culinaire festival van Oost-Nederland, maar geeft bezoekers altijd weer een ons-kent-ons gevoel.

De Oude Markt en de straatjes daar omheen zijn met vele tentjes, muziek, theater, geuren en bijzondere smaken een lust voor de zintuigen.

Duizenden bezoekers genieten van de sfeer en dragen hier zelf ook aan bij. Niet voor niets heeft de Proef-eet van alle evenementen in Enschede de grootste naamsbekendheid en krijgt het elk jaar de hoogste waardering van het publiek.

Om het culinaire niveau zo hoog mogelijk te laten zijn, worden televisiekoks uitgenodigd om de beste kok van de Proef-eet aan te wijzen. Rudolf van Veen, Joop Braakhekke, Pierre Wind en Quintis Ristie zijn allemaal in Enschede geweest en waardeerden het niveau waarop hier gekookt wordt. De kok die tot ‘winnaar van de Gouden Duyt’ wordt uitgeroepen krijgt veel publiciteit voor zijn restaurant.

 

De Proef-eet is een totaalbeleving die verder gaat, dan het eten alleen. Door ook de straatjes rondom de Oude Markt bij het evenement te betrekken, heeft de Proef-eet tegenwoordig de ruimte om ook aandacht te geven aan straattheater, muziek en modeshows. Omdat bezoekers nu meer rondlopen en niet bij de kerk blijven hangen, is de kans om bekenden tegen het lijf te lopen groter geworden.

 

Geschiedenis en historische achtergrond

 

De Proef-eet is begin jaren ’80 begonnen op initiatief van de horecaondernemer Ronald Scholten. De geboren Limburger had het destijds nieuwe Preuvenement van Maastricht gezien en introduceerde dit concept ook in Enschede. “We begonnen destijds met twaalf marktkraampjes. De crisis heerste en dit gold voor Enschede in het bijzonder, want de textiel was ingestort, veel inwoners waren werkloos, en de gemeente had de artikel 12 status. Jaren was het moeilijk om de Proefeet te realiseren. Toch hebben we doorgezet.

Pas later hebben we een visie ontwikkeld.

Kwaliteit, beleving, duurzaamheid, producten uit eigen streek, een groter oppervlak in de binnenstad, die visie is in de loop van de jaren ontstaan. Eigenlijk is het pas sinds de 25e editie crescendo gegaan. Vanaf dat moment heeft de Proef-eet zich over de hele binnenstad verspreid. Kwaliteit is meer dan ooit ons streven,” aldus Scholten.

 

Aantal aanwezigen/belangstellenden

 

De Proef-eet trekt in drie dagen ca. 45.000 bezoekers. Omdat de Oude Markt deze bezoekersstroom niet aan kon, werden ook omringende straten erbij betrokken. Dit is voor de omzet van restaurants ook van belang. De Proef-eet trekt meer vrouwelijke (60%) dan mannelijke (40%) bezoekers.

 

Betrokken partijen

 

De Proef-eet is een initiatief van de Vereniging Horeca Binnenstad Enschede en wordt georganiseerd door de Proef-eet commissie.

In de stad wordt samengewerkt met de winkeliersvereniging en met de gemeentelijke afdeling Enschede Promotie.

Gemiddeld doen er 40 restaurants mee aan het evenement. Restaurants melden zich zelf aan, maar de organisatie wijst meer restaurants af dan er worden toegelaten. “Het mag geen braderie worden. Alles wat zich hier presenteert, moet niveau hebben. Ook de gemeente ziet graag dat de Proef-eet kwaliteit biedt, maar bestuurders moeten zich realiseren, dat Enschede een arme stad is.” Een deel van de restaurants doet niet mee aan de Proef-eet, omdat ze in het eigen restaurant klanten hebben. Deze restaurants zijn in het centrum gevestigd en dan heeft het geen zin om een kraam op te zetten.

 

De Proef-eet heeft een regionale uitstraling en nodigt daarom ook restaurants uit Haaksbergen en Zenderen uit om mee te doen. De Proef-eet werkt ook samen met ‘Smaak oet Twente’, een platform van lokale bedrijven en ondernemers, die elkaar helpen om vergeten groenten als Pastinaak, oude dierenrassen als het Bentheimer varken, en nieuwe producten als buffelmozzarella uit Denekemp te introduceren bij restaurants en andere organisaties.

Op verzoek van FC Twente wordt in de toekomst ook met deze voetbalclub samengewerkt.

Wellicht komen FC Twente, Medisch Spectrum Twente en het Casino met eigen eetkramen op de Proef-eet.

 

Verhouding subsidie- en sponsorgelden versus eigen inkomsten

 

De organisatie van de Proef-eet kan zichzelf bedruipen, maar krijgt subsidie voor muziek, theater en PR. Enschede Promotie steunt het evenement bij de logistiek, marketing en promotie, en bedrijven assisteren bij standbouw, bewaking, schoonmaken, etc. Grolsch en Coca-Cola zijn de hoofdsponsors. Elk jaar schenkt de Proef-eet ook geld aan een goed doel, zoals Serious Request of de voedselbank.

 

Eigen waardering

 

De Proef-eet is volgens de organisatoren een sterk merk en een autonome trekker voor de stad. Het evenement draagt bij aan de bekendheid en populariteit van Enschede als hét uitgaanscentrum van Oost-Nederland.

Dat gebeurt niet alleen door bijzonder eten te presenteren, maar ook door theater en modeshows toe te voegen en uit te gaan van een totaalbeleving voor de bezoeker. Daarom krijgt niet alleen de beste kok, maar ook de mooiste stand een prijs uitgereikt. De totaalbeleving stimuleert herhalingsbezoek aan de stad en dat is weer goed voor de restaurants en voor Enschede als geheel.

 

“Iedereen in Overijssel, zelfs in Oost-Nederland, begint de Proef-eet en het centrum van Enschede te leren kennen. Dat er nu in Almelo en Hengelo serieus stemmen opgaan om zelf ook een Proef-eet in het leven te roepen, zien we als een bevestiging van ons succes,“ zegt Scholten. “Maar we zijn niet zo ver als het Preuvenement in Maastricht. Dat is een evenement met landelijke uitstraling.

In Enschede zal dat moeilijk gaan, want de stad heeft van oudsher teveel arme inwoners.

Als organisatie willen we een hoog niveau en de gemeente ziet dat ook graag, maar we zijn ook ondernemers, die zich moeten aanpassen aan de markt. De Proef-eet draagt bij aan het stijgende niveau van het koken in deze stad, maar we zitten nog niet op de top. Er gebeuren hier wel bijzondere dingen.

Een vluchtelinge die hier pas een paar jaar zit, begon vanuit huis een cateringbedrijfje en heeft nu haar eigen restaurant in het centrum.

Ook dat is Enschede. Een stad met een even grote culturele diversiteit als de Randstad.

Die verscheidenheid zie je terug in het brede aanbod van restaurants in de stad.”

 

Het evenement draagt bij aan het promoten van duurzaamheid en het creëren van een markt voor nieuwe streekproducten. De Proefeet werkt samen met ondernemers die vanuit platform ‘Smaak oet Twente’ trachten om restaurants en consumenten met duurzame streekproducten te bereiken. “Het is nu tijd voor nieuw culinair denken,” meent Scholten.

“Koken is een groeiende thuishobby. We willen mensen verleiden om thuis ook duurzame producten uit de eigen streek te gebruiken.”

 

Instandhouding erfgoed en ervaren knelpunten

 

De Proef-eet is klein begonnen en heeft zich gestaag ontwikkeld. Het is al jaren het meest populaire evenement van de stad en geniet een enorme naamsbekendheid. De kwaliteit van het gebodene, de populariteit, de omzet, de schaal van het evenement en de breedte van de opzet, alles aan de Proef-eet kent een opgaande lijn, waardoor het evenement steeds sterker komt te staan.

“De bezetting van panden aan de Oude Markt en in de straatjes daar omheen is erg stabiel.

Alleen als een exploitant er mee stopt, komt een pand in andere handen. De enige uitzonderingen zijn Villa Van Heek en Amice. Beide restaurants waren te duur voor Enschede.

Jammer, want Amice was twee keer de winnaar van de Gouden Duyt,” aldus Scholten.

Kernwoorden voor het in stand houden van het lokale culinaire erfgoed zijn kwaliteit, duurzaamheid, beleving en schaalvergroting.

Scholten: “De straatjes rond de markt bieden volop ruimte om rond te lopen en dat moet ook, want zo genereren we meer ontmoetingen, meer beleving en meer omzet.” Tegelijk blijkt de schaalvergroting wel begrensd. “De binnenstad is groot genoeg voor dit evenement, maar er zijn te weinig hotels voor bezoekers van buiten. Daarmee moeten we rekening houden. De Proef-eet is afgestemd op de huidige mogelijkheden.”

 

Publiciteit

 

“Het is fijn dat wij ons op de organisatie kunnen concentreren en Enschede Promotie de publiciteit verzorgt, tot in Duitsland toe,” zegt Scholten. “Er worden zelfs boekjes thuisbezorgd, zodat mensen zich van tevoren kunnen verlekkeren.” De Proef-eet heeft ook een website, geeft een brochure uit, en flyert over de grens om het evenement bij de Oosterburen bekend maken. Ook RTV Oost besteedt aandacht aan de Proef-eet door hier twee uur lang live verslag van te doen en dit steeds te herhalen.

Auteur/bron
Immaterieel Erfgoed in Enschede. Cement van een hybride stad. (IJsselacademie - Bureau Siebe Rossel, april 2014)

Trefwoorden:	PROEF-EET