Landweer in Linderzijde

Landweer in Linderzijde

Landweren bestonden uit een of meerdere aarden wallen met daarlangs diepe greppels. Om te begrijpen waarvoor landweren dienden en waarom ze werden aangelegd, moeten we teruggaan naar de periode 1200 tot 1500. In deze tijd bestond het oorlog voeren uit kortstondige rooftochten van bendes van soldaten en uit het veroveren van steden. Natuurlijk probeerde men de vijandige bendes tegen te houden. Daarom werden op of dichtbij de grenzen, rond steden, bij boerderijen met akkers en weilanden, landweren aangelegd.

Landweren werden aangelegd op de wat hogere plekken, waar je de vijand al van ver kon zien aankomen. Landweren functioneerden alleen als ze een goed waarschuwingssysteem hadden. Dan was er voldoende tijd om te alarmeren, het vee naar binnen te halen en de troepen op te trommelen om de vijand de pas af te snijden. Uitkijkposten in of langs de landweer moesten daarom over grote afstand geluid- of zichtsignalen geven.

(Veld)namen verwijzen nog naar landweren en de wachtersfunctie. Voorbeelden: Wallenbeek, Hekman, Slagboom, Hekjaan, Toetnjaan.

Het middeleeuwse landschap was veelal open met uitgestrekte heidevelden. In het mozaiek van moerassen, beekdalen en omwalde essen en hooilanden sloten landweren de resterende doorgangen af. Op de Hottingerkaart ( kaart voor militaire doeleinden rond 1785) zijn nog een aantal landweren opgenomen. Zo ook de landweer in Linderzijde in de vroegere marke Lonneker. De huidige Landweerweg attendeert ons al vele jaren op dit verdedigingswerk. De landweer in Linderzijde aan de Oude Losserseweg is in het voorjaar van 2015 weer zichtbaar en beleefbaar gemaakt. De landweer kruiste hier de weg om iets verderop te eindigen in het toenmalige moeras. Het gebied aan de Oude Losserseweg heet ‘t Galgenveld met links van de landweer in het weiland aan de rand van het heideveld van Natuurmonumenten ‘n Galgenbult.

Deze namen herinneren ons aan het voltrekken van doodvonnissen.De galg was echter niet alleen functioneel, maar diende tegelijk als waarschuwing. De galgen werden geplaatst waar een doorgaande weg een landweer of grens kruiste. De galg was dan vaak niet in gebruik om doodvonnissen uit te voeren. Van meerdere galgenvelden is wel bekend dat er doodstraffen door de strop werden uitgevoerd. Dit gebeurde nadat recht was gesproken door de schout en later drost of door een hogere rechtsmacht zoals de bisschop van Utrecht rond en na het jaar 1000.Voor het jaar 1000 in de tijd van de Saksen was rechtspraak primair een lokale aangelegenheid. De buurt kwam op een bepaalde plaats bij elkaar om te feesten, te vergaderen en recht te spreken. Vaak zijn ook op die plekken sporen aangetroffen van een galg.

Het idee om de Landweer in Linderzijde weer zichtbaar te maken, is door bewoners ingebracht bij de Landinrichting Noord. De Landweer is zichtbaar en beleefbaar gemaakt door Landschap Overijssel en Natuurmonumenten met een bijdrage van de gemeente Enschede. De Oude Losserseweg maakt onderdeel uit van fietsknooppuntenroute in Twente.