Gemeente Enschede
Broodkruimel snellink

Levenslooprituelen en Seizoenrituelen: Stef-verhuur.nl

Details

Oorspronkelijke datum bijdrage: 27/10/2020
Categorie: ambulante handel
Locatie: Enschede, Oostveenweg 113, 7533 VT
 
365 weergaven
 

Locatie op kaart

Levenslooprituelen en Seizoenrituelen: Stef-verhuur.nl

De winkel Stef-Verhuur.nl verkoopt en verhuurt artikelen voor levenslooprituelen, alsook partytafels, ballonnen, terraskachels etc. Begonnen als winkel met gordijnen en tapijten, werden vanaf 2006 ook feestartikelen aan de interieurtextiel toegevoegd. Dit kreeg snel de overhand. Toen in 2008 de crisis uitbrak en gelijk met de huizenmarkt ook de omzet van interieurtextiel inzakte, bleken feestartikelen het verlies te compenseren. “Nu het crisis is, grijpen mensen alles aan om een feest te vieren”. aldus Spoelstra. Zijn klantenkring komt uit heel Twente en is verspreid over alle lagen van de bevolking

Openingstijden
Stef-Verhuur.nl is geopend van dinsdag t/m zaterdag.

Historische achtergrond levensloop- en seizoenrituelen
Levenslooprituelen waren vroeger ingebed in de traditionele noaberschap op het platteland.
Volgens Ben van Nieuwenhuijsen, beheerder van het Lammerinkswönner in het Ledeboerpark, gingen naaste buren een mondelinge overeenkomst aan, waarbij zij afspraken om elkaar in voor- en tegenspoed bij te staan. Buren hielpen elkaar bij de oogst door materialen of trekdieren uit te lenen, en bij de slacht door samen worst te maken. De noaberschap speelde ook een rol bij een gedwongen verhuizing op boedeldag (1 november), als een boer de pacht niet kon voldoen en de boerderij moest verlaten.
Als iemand overleed, dan ging de naaste buur het overlijden ‘aanzeggen’ door alle andere buren af te gaan. Ook de begrafenis werd door de naaste buur georganiseerd. Was een huwelijk aanstaande, dan kondigden ‘brulfteneugers’ dit met versierde pet of hoed aan. Op elk adres dronken ze een borrel. Bij een geboorte gingen de buren ‘kraomschudden’ en werd er een krentewegge aangeboden. Een nieuwe buur werd opgenomen in de naoberschap, als hij een ‘intrekkersmaal’ met hapjes en een borrel voor alle buren organiseerde. Daarna werd de nieuwkomer door alle buren uitgenodigd om bij hen een borrel te drinken. Vanaf dat moment hoorde iemand bij de noabers en werd hij overal voor uitgenodigd. Een nieuwkomer kon ook voor eenvoudige relaties met de gemeenschap kiezen. Als hij er de voorkeur aan gaf om alleen directe buren uit te nodigen voor het intrekkersmaal, dan nodigde de noaberschap hem alleen uit voor de jaarlijkse nieuwjaarborrel en niet voor andere evenementen.

Door verstedelijking, migratie en sociale voorzieningen verloor de noaberschap zijn betekenis. Toch merkt Spoelstra in zijn feestartikelenwinkel dat buren nog vaak een grote rol spelen bij huwelijken en geboorten. Het boogzetten bij een bruiloft of koperen (12,5 jaar), zilveren (25 jaar), gouden (50 jaar) of diamanten (60 jaar) huwelijk wordt nog altijd door de buurt gedaan. Vroeger maakten de buren de boog zelf, nu huren ze een kant en klare boog van kunstgroen en witte kunstbloemen bij de winkel. Zo kan men direct aan de borrel beginnen als de boog is opgezet. Bij geboorten wordt een eveneens gehuurde ooievaar geplaatst. Deze traditie is naar buitenlands voorbeeld bij de geboorte van prinses Juliana geïntroduceerd. Daarvoor werden baby’s in Nederland niet door een ooievaar gebracht, maar groeiden zij uit de boerenkool. De laatste jaren verschijnen er weer hele andere borden in de tuin.

Actuele ontwikkelingen in levenslooprituelen

Geboorten
Bij geboorten wordt nog steeds een krentenwegge aangeboden en een ooievaar in de tuin geplaatst, maar tegenwoordig wordt ook de zwangerschap bekendgemaakt door als ‘landings-’ of ‘broedplaats’ een ooievaarsnest in de tuin te zetten. Ook een opblaasbare baby, kinderwagen, of aannemersbord met ‘aannemer Ruben en uitvoerder Manon’ en ‘alle hoeken van de kamer’ als bouwlocatie, vindt steeds vaker aftrek.

Verjaardagen en bijzondere leeftijden
Een opkomend verschijnsel is volgens Spoelstra het maximumsnelheidsbord, dat bij een verjaardag in de tuin wordt geplaatst en teksten draagt als ‘sweet sixteen’, ‘16 en nu de baas in huis’, ‘18 & sexy’, of ’18 en eindelijk volwassen’. Ook het bereiken van leeftijden als 30, 40 en 60 – markante getallen, maar tot nu toe zonder speciale betekenis – wordt aangegrepen om een bord te plaatsten als ’60 & sexy’. Sterk in opmars zijn de borden en opblaaspoppen van halve Abrahams en Sara’s, die bij 25-jarigen in de tuin worden gezet. Deze halve figuren komen volgens Spoelstra voornamelijk in Twente en in de Achterhoek voor.
Bij 49-jarigen wordt steeds vaker een waslijn met 49 oude sokken in de tuin geplaatst, of een bord met opschriften als ‘49 oude dozen (resp. 49 oude sokken) op rij, voor je 50e moet je doos (of sok) gevuld zijn’. Bij 50-jarigen wordt naast de gebruikelijke Abraham of Sara tegenwoordig ook vaak een oude zak of een oude doos geplaatst. Deze innovatie is door Spoelstra zelf bedacht en ingevoerd. Borden die de VUT gerechtigde leeftijd weergeven verdwenen na het afschaffen van deze regeling en het bord met de leeftijd 65 zal waarschijnlijk plaatsmaken voor een bord met het getal 67.

Afstuderen
Bij het behalen van een diploma van het voortgezet onderwijs wordt – naast het uithangen van de schooltas – steeds vaker een bord in de tuin geplaatst.

Vrijgezellenparty
Voorafgaand aan het huwelijk vindt een vrijgezellenparty plaats. Vooral de bruidegom is bij dit feest de pineut en wordt dan in een gek pak gehesen. Vroeger vonden deze vrijgezellenparty’s plaats op de avond voor het huwelijk, maar nu vieren mensen het vaak al een week voor de bruiloft, zodat bruid en bruidegom kunnen herstellen van het teveel aan drank en het tekort aan slaap.

Huwelijk
Bij een bruiloft of een koperen (12,5 jaar), zilveren (25 jaar), gouden (50 jaar) of diamanten (60 jaar) huwelijk wordt een boog van kunstgroen en witte kunstbloemen in de tuin gezet.Ook een boog van ballonnen is mogelijk. Traditioneel waren juni, juli en augustus de trouwmaanden, maar nu zijn daar mei en september bij gekomen. Deze al verlengde periode wordt door de vakantiespreiding nog verder opgerekt.

Overlijden
Bij overlijden worden nog altijd rouwkaarten verzonden, maar nu postadressen in onbruik raken en de postbezorging minder frequent wordt, worden de overlijdensadvertenties ook via WhatsApp en FaceBook verspreid.

Bronnen van rituele vernieuwing
Rituelen worden telkens opnieuw opgevoerd en daarbij sluipen er kleine veranderingen in. Spoelstra volgt deze veranderingen op de voet en tracht voorop te lopen. Dit doet hij door veel te Googelen en door innovaties in zijn directe omgeving op te pikken en naar zijn winkel te vertalen. De ‘oude doos’ en ‘oude zak’ bij 50-jarigen komen bijvoorbeeld uit zijn eigen koker. Of jongere generaties nog Sara’s en Abrahams zullen plaatsen betwijfelt de winkelier, maar jongeren vieren heel actief hun 18e, 25e of 30e verjaardag. Mochten de oude zak en oude doos als opvolgers van Abraham en Sara niet aanslaan, dan zijn er dus al andere leeftijden die extra aandacht krijgen.

Actuele ontwikkelingen in seizoenrituelen
Net als bij de levenslooprituelen spelen buurt of vereniging ook bij seizoenrituelen nog een grote rol. Ook hier zijn de gebruiken volop in ontwikkeling.

Algemeen
Spoelstra verhuurt kleding voor seizoenfeesten als Oktoberfeest, Halloween, Carnaval en Pasen. De kostuums zijn gerangschikt in thema’s als geschiedenis (farao, jonkvrouw, ridder), andere culturen (Mexicaan, indiaan, Tiroler), beroepen (professor, verpleegster, boef), dieren (olifant, haas, pinguïn) of figuren als Ma Flodder, Superman en de duivel. In sommige gevallen is die kleding overgenomen van de loopgroepen van carnavalsverenigingen.

Pasen
Paashaaskleding wordt verhuurd met Pasen, maar het gaat hierbij om een uit Amerika overgewaaid gebruik, dat niets met de traditionele Paasvuren te maken heeft en daar ook niet bij gedragen wordt.

Oktoberfeest
Ook het Oktoberfeest komt uit het buitenland en wordt in Enschede ook als ‘Tirolerfeest’ aangeduid. Het feest is vanuit München in Twente geïntroduceerd door twee Enschedese voetbalclubs, Avanti en (later) Sparta. Inmiddels zijn dirndels en lederhosen in het assortiment feestkleding opgenomen.

Halloween
Het Amerikaanse Halloween komst sterk op. Ook hiervoor worden kleding en attributen verhuurd.

Sinterklaas en Santaclaus
Met Sinterklaas en Kerst worden eveneens kostuums gedragen. Ook de Kerstman is een Amerikaans fenomeen. Coca Cola ontwikkelde de Kerstman in de jaren 1930 om de verkoop van frisdrank in de winter te stimuleren.
In naam en uiterlijk is de Kerstman gebaseerd op de Nederlandse Sint Nicolaas, een traditie die migranten in de 17e eeuw vanuit Leiden naar Amerika meenamen. Via Amerikaanse films en televisieseries kreeg de Kerstman vooral in de jaren 1980 voet aan de grond in Nederland.

Aantal deelnemers en betrokkenen
Spoelstra bedient jaarlijks duizenden feestvierders. Zijn winkel speelt in op ontwikkelingen die bij particulieren en verenigingen ontstaan en wisselt kleding uit met carnavalsverenigingen.

Verhouding subsidie/sponsorgelden versus eigen inkomsten
Spoelstra heeft uitsluitend eigen inkomsten.

Eigen waardering erfgoed
Spoelstra voorziet in een behoefte van feestgangers. Door trends te volgen en naar zijn winkel te vertalen, draagt hij bij aan het in stand houden én verlevendigen van levensloop- en seizoenrituelen.

Instandhouding erfgoed
De traditionele levensloop- en seizoenfeesten zijn populairder dan ooit. Er komen nieuwe feesten bij (Oktoberfeest, Haloween) en waar feesten mogelijk verdwijnen of van karakter veranderen (zoals de viering van de 50 jarige leeftijd), daar dienen zich al weer meer opvolgers aan (18, 25 en 30 jaar). Met opblaaspoppen en kunstbogen worden tijdrovende tradities aangepast aan de snelheid van onze tijd.

Ervaren knelpunten
De verhuurwinkel draait goed, omdat de behoefte aan feesten door de recessie toeneemt. Sommige tradities lijken nu te verdwijnen, maar er zijn nieuwe ontwikkelingen genoeg die hun plaats innemen.

PR-uitingen
Spoelstra heeft een website; www.stef-verhuur.nl

​​​​​​​Auteur/bron
Immaterieel Erfgoed in Enschede. Cement van een hybride stad. (IJsselacademie - Bureau Siebe Rossel, april 2014)

Trefwoorden:FEESTWINKEL, BALLONDECORATIES
  • Geplaatst door
  • Auteur

    Immaterieel Erfgoed in Enschede. Cement van een hybride stad. (IJsselacademie - Bureau Siebe Rossel, april 2014)

Annotaties

0 annotaties
Er zijn nog geen annotaties op dit item